Zasady współpracy z Pracownią Badań Konsultacyjnych

Zasady współpracy pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podmiotu leczniczego województwa lubelskiego z Pracownią Badań Konsultacyjnych Działu Laboratoryjnego
RCKiK w Lublinie

• Każde badanie zlecone Pracowni Badań Konsultacyjnych powinno być wcześniej uzgodnione telefonicznie, tel. 81 442 10 46, 81 532 62 75, 535 735 200. Nie ma obowiązku zgłaszania badań u pacjentów ambulatoryjnych.
• Zgłaszając badanie należy pracownikowi PBK przekazać informacje dotyczące:

-  trybu badania,

-  stanu klinicznego pacjenta np. pacjent z czynnym krwawieniem, pacjent przygotowywany do zabiegu „na ostro”, pilny tryb badania u pacjenta do zabiegu operacyjnego z uwagi na przygotowanie specjalnego zespołu lekarzy lub instrumentarium,

-  wyników badań uzyskanych w pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej szpitala w celu doboru właściwej ilości oraz rodzaju materiału do badań.

• Do Pracowni Badań Konsultacyjnych kierowane są próbki krwi pacjentów wymagające wykonania badań immunohematologicznych, wykraczających poza zakres badań pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podmiotu leczniczego.
• Czas wykonania badania zależy od zleconego trybu badania oraz ilości i rodzaju badań w danym dniu, oraz w przypadku próby zgodności od dostępności KKCz np. o odpowiednim fenotypie.
• Zlecenia w trybie normalnym oraz do planowych zabiegów realizowane są w regulaminowej (rutynowej) obsadzie pracowni, w godzinach od 07:00 do 19:00, 7 dni w tygodniu.
• Próbki w trybie pilnym są opracowywane w dniu otrzymania w możliwie krótkim czasie i dotyczą przypadków nagłych, nie obejmują badań do planowych zabiegów.
• Przy pozaregulaminowej obsadzie pracowni, w godzinach 19:00 – 07:00, w uzasadnionych przypadkach, Pracownia Badań Konsultacyjnych wykonuje badania do planowych zabiegów operacyjnych w trybie pilnym – dotyczy to zabiegów np. wymagających przygotowania specjalnego instrumentarium lub zespołu lekarzy. Informacje te muszą być przekazane pracownikowi PBK podczas telefonicznego zgłaszania badania, w celu prawidłowego zaplanowania kolejności wykonywania badań zleconych w trybie pilnym.
• O kolejności wykonywania badań w danym dniu decyduje pracownik zmianowy PBK w oparciu o przekazane przez szpital/ szpitale informacje dotyczące stanu pacjenta/ pacjentów.
• Badanie bez określonego trybu będzie traktowane jako badanie rutynowe.
• Pracownia Badań Konsultacyjnych wydaje zalecenia szpitalnym pracowniom serologii/ immunologii transfuzjologicznej dotyczące postępowania w przypadku kontynuacji leczenia krwią pacjentów uprzednio konsultowanych i zdiagnozowanych.

Wymagana ilość materiału do badań konsultacyjnych – ilość i rodzaj materiału do badań należy uzgodnić telefonicznie z Pracownią Badań Konsultacyjnych, gdyż potrzebna ilość uzależniona jest od rodzaju wykonywanych badań.

Rutynowo do badań konsultacyjnych pobiera się:

- od osoby dorosłej – 5 ml krwi na skrzep oraz 5 ml krwi na EDTA

- od małych dzieci – 2-5 ml krwi na skrzep oraz 2-5 ml krwi na EDTA

- noworodki i niemowlęta do ukończenia 4 miesiąca życia – 1-2 ml krwi na EDTA

Badania immunohematologiczne rutynowe (dotyczy podmiotów z zawartą z RCKiK w Lublinie umową na takie badania) – 2-5 ml krwi na EDTA.

• W przypadku przesyłania do PBK probówek z krwią o mniejszej pojemności, w łącznej ilości odpowiadającej wymaganej do badania objętości, próbki krwi muszą być pobrane z tego samego wkłucia (o tej samej godzinie).
• W przypadku problemów z oznaczeniem grupy krwi układu ABO i/ lub antygenu RhD, w celu uzyskania potwierdzonego wyniku grupy krwi należy pobrać różnoczasowo dwa komplety próbek.
• W przypadku wykonywania badań w kierunku konfliktu matczyno – płodowego w zakresie antygenów krwinek czerwonych należy przesłać komplet próbek (matki i noworodka w ilościach podanych wyżej) lub noworodka, jeżeli matka niedostępna.
• W przypadku podejrzenia u pacjenta obecności zimnych aglutynin, próbki krwi pobrane „na ciepło”, wirowane z zachowaniem temperatury +37°C oraz po oddzieleniu do osobnych, właściwie opisanych probówek, osocza oraz surowicy. W przypadku braku możliwości oddzielenia surowicy i osocza od krwinek, zachować temperaturę transportu +37°C.

UWAGA! Z próbek z cechami hemolizy, nieopisanych, opisanych nieprawidłowo lub w przypadku rozbieżności w danych na próbce z krwią i zleceniu – badania immunohematologiczne NIE BĘDĄ WYKONYWANE.

Do próbek krwi należy dołączyć:

1. Protokół badania wykonanego w szpitalnej pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podpisany przez osobę wykonującą badanie. Do protokołu należy dołączyć panel krwinek wzorcowych używanych do badań.
2. Wyniki badań immunohematologicznych pacjenta – odpis lub kopia poświadczona za zgodność z oryginałem.
3. Odpowiedni formularz zlecenia na badanie:

          -        zlecenie na konsultacyjne badanie immunohematologiczne,

          -        zlecenie na badanie grupy krwi lub zlecenie na wykonanie próby zgodności (podmioty lecznicze z zawartą z RCKiK w Lublinie umową na wykonywanie badań rutynowych).

1. Protokół kontroli temperatury transportu.

Zlecenia badań do Pracowni Badań Konsultacyjnych – dokumentacja.

1. Zleceniodawca zobowiązany jest precyzyjnie określić rodzaj zlecanego badania.
2. Wszystkie formularze zleceń na badania wykonywane w pracowni konsultacyjnej należy wypełnić czytelnie, ze szczególnym uwzględnieniem wywiadu lekarskiego – rozpoznanie, informacje o wcześniejszych wynikach badań, przetoczenia składników krwi, ciążach oraz:

a)       jeśli pacjentka jest aktualnie w ciąży, podać która to jest ciąża, który poród i który to jej tydzień,

b)      czy pacjentka w trakcie obecnej ciąży otrzymywała immunoglobulinę anty-RhD. Jeżeli tak, należy podać dokładną datę podania preparatu, jego dawkę oraz datę badania kwalifikującego do podania immunoglobuliny anty-RhD tj. wykonanego nie wcześniej niż 14 dni przed podaniem preparatu,

c)       czy pacjentka w trakcie obecnej ciąży miała wykonany zabieg amniopunkcji,

d)      u biorców wielokrotnych podać datę ostatniej transfuzji,

e)      u pacjentów leczonych terapeutycznymi przeciwciałami monoklonalnymi (np. anty-CD38), podać rodzaj leku i datę podania leku, ewentualnie, kiedy zakończono podawanie leku. Do zlecenia dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem) lub odpis wyniku kontroli przeciwciał wykonanej przed podaniem leku,

f)        w przypadku pacjentów po przeszczepieniu KKM, należy podać datę przeszczepienia KKM, informację o grupie krwi biorcy przed przeszczepieniem i grupie krwi dawcy KKM. Do zlecenia należy bezwzględnie dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem) lub odpis wyniku grupy krwi biorcy i dawcy KKM,

g)       w przypadku pacjenta posiadającego wynik badania konsultacyjnego z innej jednostki niż RCKiK w Lublinie, do zlecenia należy dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem).

Zlecanie badań w postępowaniu wyjaśniającym poważną niepożądaną reakcję poprzetoczeniową/ zdarzenie po przetoczeniu krwi i/ lub jej składników. Niezwłocznie przesłać do RCKiK w Lublinie.

1. Wypełniony kompletnie i czytelnie formularz zgłoszenia reakcji poprzetoczeniowej/ zdarzenia.
2. Próbki krwi pacjenta pobrane po wystąpieniu niepożądanej reakcji/ zdarzenia po przetoczeniu krwi i/ lub jej składników (w ilości analogicznej jak w przypadku zlecenia na konsultacyjne badanie immunohematologiczne – identyfikację przeciwciał).
3. Próbki krwi pacjenta oraz krwi dobieranej  do przetoczenia, z których została wykonana w pracowni szpitala próba zgodności (dotyczy KKCz).
4. Resztki przetaczanego składnika, po którym zgłoszono niepożądaną reakcję/ zdarzenie poprzetoczeniową/e (odpowiednio zabezpieczone przed rozlaniem i wtórnym zakażeniem). Jeśli pacjent w ciągu 72 godzin poprzedzających wystąpienie niepożądanej reakcji/ zdarzenia miał przetaczany jakikolwiek składnik krwi, resztki tych preparatów należy także przesłać do RCKiK (w przypadku KKCz także próbki krwi dobieranej do przetoczenia).
5. Pracownia szpitala przeprowadza kontrolę dokumentacji badań i przekazuje do RCKiK wyniki badań.

Postępowanie w przypadku konieczności kontynuacji badań w IHiT w Warszawie (za pośrednictwem RCKiK w Lublinie.

1. Do IHiT w Warszawie kierowane są próbki krwi pacjentów wymagające wykonania badań immunohematologicznych, których zakres wykracza poza możliwości Pracowni Badań Konsultacyjnych RCKiK w Lublinie.
2. Wymagane formularze (zlecenie na badania i deklaracja świadomej zgody) dostępne są na stronie www.ihit.waw.pl
3. Próbki krwi do badań w IHiT pobiera się zgodnie z wytycznymi Pracowni Badań Konsultacyjnych.
4. Po ustaleniu terminu transportu materiału do IHiT, próbki krwi wraz z dokumentacją przekazuje się do Pracowni Badań Konsultacyjnych w dniu poprzedzającym wysyłkę, do godziny 14:00:

         -        Po sprawdzeniu czy materiał jest kompletny – próbki krwi właściwie pobrane, a dokumentacja prawidłowo wypełniona.

1. Zakres i rodzaj niezbędnych do wykonania badań immunohematologicznych ustala IHiT.
2. Wyniki badań z IHiT przekazywane są do RCKiK w Lublinie. RCKiK w Lublinie informuje jednostkę zlecającą badanie o otrzymaniu wyniku badania i przekazuje oryginał wyniku do zleceniodawcy.