Droga Dawcy
Etapy
I. Rejestracja
II. Pracownia Hematologii i Koagulologii
III. Kwalifikacja lekarska
IV. Pobranie krwi
I. Rejestracja
Rejestratorka dokonuje identyfikacji dawcy na podstawie dokumentu takiego jak dowód osobisty, paszport, karta pobytu, karta stałego pobytu, książeczka żeglarska, żołnierska karta tożsamości albo przy użyciu dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 19e ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, z późn. zm.) przez okazanie tego dokumentu na ekranie urządzenia mobilnego osobie stwierdzającej tożsamość. Kandydat na dawcę krwi lub dawca krwi, będący cudzoziemcem, nie posiadający prawa pobytu na terytorium RP, potwierdza swoją tożsamość przez okazanie dokumentu zawierającego: zdjęcie, imiona i nazwisko, datę urodzenia, serię oraz numer dokumentu stwierdzającego tożsamość. Następnie rejestruje dawcę w systemie komputerowym. Zakłada lub uzupełnia i aktualizuje kartotekę personalną dawcy, zależnie od tego, czy jest to dawca pierwszorazowy, czy wielokrotny. Kartotekę uzupełnia podając:
1. Nazwisko i imię, datę urodzenia i PESEL dawcy (u kobiet także nazwisko panieńskie).
2. Imię ojca i matki.
3. Numer i rodzaj dokumentu tożsamości.
4. Adres zamieszkania i ew. adres do korespondencji oraz telefon.
5. Miejsce pracy.
- rejestratorka przypisuje dawcy numer donacji w systemie komputerowym wprowadzając za pomocą czytnika numer donacji z pierwszego wolnego zestawu etykiet pierwotnych z numerem donacji zapisanym w postaci kodu kreskowego i alfanumerycznej
- wypełnia część nagłówkową ankiety dawcy
- zestaw etykiet pierwotnych z przypisanym dawcy numerem donacji opisuje na odwrocie imieniem, nazwiskiem i datą urodzenia dawcy. Etykietę pierwotną z numerem donacji nakleić w prawym górnym rogu ankiety dawcy; zestaw etykiet pierwotnych z numerem donacji przekazuje na stanowisko analiz lekarskich
- przekazuje dawcy ankietę do wypełnienia i kieruje go do Pracowni Hematologii i Koagulologii, w celu pobrania próbek krwi do badań kwalifikacyjnych
- rejestracja dawcy trwa ok. 5 min.
II. Pracownia Hematologii i Koagulologii
- Dawca pierwszorazowy ma pobierane 2 próbki krwi:
- badania immunohematologiczne (grupa krwi)
- na badanie morfologii
- Dawca wielokrotny przed każdym oddaniem krwi ma oznaczany poziom hemoglobiny, a raz w roku lub na zlecenia lekarza - ma badanie morfologii krwi.
- Dawca kwalifikowany na oddanie płytek krwi przed każdym oddaniem ma wykonywane badanie morfologii.
- Po pobraniu próbki krwi i zabezpieczeniu miejsca wkłucia, dawca jest kierowany na hol dawców, gdzie wypełnia ankietę i oczekuje na badanie lekarskie.
- Czas niezbędny na wykonanie badań laboratoryjnych dawcy to ok. 5-15 min.
III. Gabinet Lekarski
- dawca kwalifikowany jest do oddania krwi lub jej składników przez lekarza, na podstawie wyników badań laboratoryjnych, dokładnie przeprowadzonego wywiadu, sprawdzenia wypełnionej przez dawcę ankiety oraz skróconego badania przedmiotowego, mającego na celu ogólną ocenę stanu zdrowia
- przy kwalifikacji obowiązują zasady określone przez Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie oraz Ministerstwo Zdrowia
- rodzaj zabiegu i kwalifikowaną objętość krwi ustala lekarz, potwierdzając to w systemie komputerowym
- w przypadku stwierdzenia nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych lub innych przeciwwskazań do oddawania krwi, wynikających z wywiadu lub badania przedmiotowego, dawca jest dyskwalifikowany. Zależnie od przyczyny, dyskwalifikacja może być czasowa lub stała; dane wynikające z kwalifikacji dawcy lekarz dokumentuje w komputerowej kartotece dawcy
- kwalifikacja lekarska dawcy zajmuje ok. 10 min.
IV. Pracownia Pobierania Krwi
Przygotowanie dawcy do oddania krwi po zakwalifikowaniu przez lekarza:
- na barku dawca wypija słodki napój lub sok, zjada batonik
- dawca myje okolicę zgięcia łokciowego wodą z mydłem i wyciera ręcznikiem jednorazowego użytku
Pobieranie krwi lub jej składników:
- zabiegu pobierania krwi metodą konwencjonalną oraz składników krwi metodą plazmaferezy lub trombaferezy automatycznej dokonuje odpowiednio przeszkolona i upoważniona do tego pielęgniarka
- krew i jej składniki pobiera się do jednorazowych zestawów plastikowych przy użyciu jałowego sprzętu i materiałów jednorazowego użytku, z zachowaniem zasad aseptyki i higieny
- krew i jej składniki pobiera się wyłącznie od dawców, którzy zostali zakwalifikowani do oddania krwi przez lekarza. Rodzaj zabiegu i kwalifikowaną objętość krwi ustala lekarz, potwierdzając to w systemie komputerowym
- po pobraniu krwi i jej składników dane dotyczące każdej donacji są wprowadzane do systemu komputerowego
- czas trwania donacji krwi pełnej to maksymalnie 10 minut. Jednak wszystkie czynności związane z przygotowaniem i odpoczynkiem po zabiegu zajmują łącznie ok. 30 min.
- decydując się na oddanie składników krwi metodą aferezy należy zarezerwować sobie nieco więcej czasu, ponieważ same zabiegi trwają dłużej: oddawanie osocza: 30-40 min.; a płytek krwi: do 90 min.
Postępowanie dawcy po oddaniu krwi:
- po oddaniu krwi pełnej dawca pozostaje na stanowisku pobierania pod opieką personelu fachowego do momentu ustania krwawienia. Dawca zostaje poinformowany, jak należy postępować po oddaniu krwi
- po ustaleniu, że samopoczucie dawcy jest dobre, krwiodawca przechodzi do wyznaczonego miejsca wypoczynku dla dawców, gdzie pozostaje pod opieką personelu pielęgniarskiego lub pomocniczego
- wbarku krwiodawca otrzymuje do wypicia kawę lub inne osłodzone napoje oraz komplet czekolad